بیشتر پزشکان بر این باور هستند که داشتن زندگی سالمتر و البته بهتر، با پرورش عادت های رفتاری سالم ارتباط تنگاتنگی دارد. تغذیه مناسب، ورزش، خواب کافی و نوشیدن آب زیاد همگی به افزایش سلامت و شاد زیستن کمک می‌کنند.
به طور مشابه برای داشتن زندگی سایبری سالمتر نیاز به رفتار سالم در این محیط خواهیم داشت. اگر رفتارمان در محیط آنلاین به همان صورتی باشد که با بدنمان رفتار می‌کنیم می‌توانیم از ایجاد حوادث امنیتی در محل کار، به سرقت رفتن اطلاعات شخصی یا آلوده شدن دستگاه‌های مورد استفاده‌مان پیشگیری کنیم.
درست همانطور که هیچ داروی جادویی نیست که تمام بیماری ها را از بین برده و سلامت ما را حفظ کند، برای حفظ امنیت اطلاعات هم هیچ راهکار یگانه ای وجود ندارد. برای رسیدن به این هدف باید تلاش کنیم. سه گامی که در ادامه این مقاله می گوییم به شما کمک می‌کند تا زندگی سایبری سالمتر و شادتری داشته باشید!
تغذیه مناسب
این ضرب‌المثل قدیمی غربی‌ها که «شما به طور مستقیم تحت تأثیر همان چیزی هستید که می خورید»، در دنیای سایبری هم واقعیت دارد: «شما به اندازه ضعیف‌ترین کلمه عبورتان امنیت دارید». در خصوص دنیای سایبری، تغذیه درست و مناسب به معنی استفاده از کلمه های عبور متعادل و مناسبی است که شامل حروف، اعداد و نشانه‌ها باشد. با این وجود، بهتر است به جای کلمه عبور از عبارت عبور استفاده کنید که در این عبارت ها برای افزایش امنیت، از رشته‌ای از کلمه ها استفاده می‌شود.
خوب است بدانید که حتی قوی‌ترین عبارت های عبور هم در صورت استفاده از آن ها در بیشتر از یک حساب کاربری، باز هم قابل شکستن هستند. منحصربه فرد بودن و استفاده نکردن از کلمه های عبور تکراری مهم ترین نکته است. حادثه اخیر توییتر را در نظر بگیرید. توییتر در سال 2018، پیامی بر این مبنی برای کاربران خود ارسال کرد:
«ما به تازگی، در سیستم توییتر به یک باگ برخورد کرده ایم که کلمه های عبور بدون هیچ تغییری، در یک لاگ داخلی ذخیره می شدند. با این که این مشکل از سمت ما برطرف شده است و هیچ نشانه ای از سوءاستفاده از چنین مشکلی دیده نمی شود ولی احتیاط حکم می کند که کلمه عبور خود را بر روی تمامی دستگاه هایی که استفاده می کنید، تغییر دهید».
فرض کنید که یک مجرم یا هکر این باگ را زودتر شناسایی می‌کرد. در این صورت او به کلمه های عبور دسترسی داشت که می‌توانست بعداً آن ها را برای هک کردن بقیه حساب‌های کاربری هم استفاده کند. این وضعیت مشخص می‌کند که چرا هرگز نباید از یک کلمه عبور مشابه مثلاً هم برای حساب کاربری جیمیل و هم برای حساب بانکی تان استفاده کنید چون در این صورت هک شدن یکی، باعث هک شدن دیگری می‌شود.
علاوه بر این، حادثه توییتر اهمیت استفاده از سازوکار احراز هویت دومرحله‌ای را هم نشان داد. در صورت فعال‌سازی این سازوکار، هر زمانی که بخواهید با یک رایانه یا دستگاه جدید وارد حساب کاربری‌تان شوید باید کد احراز هویت را هم که معمولاً از طریق پیامک یا نرم‌افزار مخصوص به تلفن همراه‌تان ارسال می‌شود، وارد کنید. هر جا که ممکن بود این سازوکار را فعال کنید.
ورزش روزانه
هم در زندگی شخصی و هم زندگی حرفه‌ای باید توجه ویژه‌ای به مخاطرات امنیتی داشته باشید. برای رویارویی با این چالش می‌توانید از راهکارهای ساده‌ای استفاده کنید.
اولین راهکار، توجه به عقل سلیم است. مثلاً دریافت ایمیلی که به شما وعده سفر مجانی به دبی را می‌دهد باید شک و تردید شما را برانگیزاند. یکی دیگر از این موارد مشکوک، دریافت درخواست‌های تصادفی و غیرمنتظره‌ای است که از شما می‌خواهند اطلاعات شخصی خودتان را ارایه کنید.
دانستن چگونگی تشخیص مهندسی اجتماعی نیاز به تمرین دارد؛ به خصوص شناسایی حملات فیشینگ هدفمند که مهاجمان از آن برای هدف گرفتن افرادی خاص و تعیین شده استفاده می‌کنند. کنار گذاشتن و غیرفعال کردن سازوکارهای حفاظتی حتی برای یک روز، ممکن است منجر به رخنه و نفوذ شود.
همانطور که شاید هفته ای سه یا چهار بار به باشگاه رفتن مشکل به نظر برسد، این که شما به صورت مداوم و قبل از هر کلیک در فضای آنلاین، هوشیار بوده و منابع ارسال یا انتشار محتوا را به خوبی بررسی کنید هم نیاز به تمرین ذهنی خواهد داشت. اگر می‌خواهید به نتیجه برسید باید زمان صرف کنید. در مورد آگاهی امنیتی هم تمرین و تلاش روزمره یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ امنیت در دنیای سایبری است.
خواب بیشتر
در مورد امنیت ممکن است هیچ‌وقت به زندگی صددرصد بدون نگرانی نرسیم اما این به آن معنا نیست که با پیروی از چند راهکار امنیتی نتوانیم آرامش خاطر داشته باشیم.
برای مثال، نرم افزارهای مدیریت کلمه های عبور یکی از راه‌های مناسب برای ایجاد، ذخیره کردن و دسترسی به اطلاعات ورود به تمام حساب‌های کاربری هستند. اگر قرار باشد برای حفظ کردن کلمه عبور به حافظه‌تان متکی باشید یا دائماً از یک کلمه عبور تکراری برای حساب‌های کاربری مختلف استفاده کنید یا این که برای محافظت از اطلاعات حساس و مهمتان از کلمه عبورهایی ضعیف استفاده کنید که به خاطر سپردنشان آسان باشد، نفوذ به حساب های کاربری شما حتمی است. نرم افزار مدیریت کلمه عبور، هر دوی این مشکلات را برطرف کرده و برای هر حساب کاربری، یک کلمه عبور منحصربه فرد ایجاد می‌کند که برای دسترسی به آنها فقط نیاز به یک کلمه عبور اصلی دارید.
استفاده از VPN در هنگام دسترسی به شبکه‌های عمومی ضرورت دارد. VPN که مخفف شبکه خصوصی مجازی است، اتصال اینترنتی شما را رمزنگاری کرده و به پیشگیری از شنود ترافیک اینترنت شما و سرقت اطلاعات‌تان توسط مجرمان سایبری کمک می‌کند. بدون استفاده از VPN، به شبکه‌های عمومی متصل نشوید. در هنگام استفاده از VPN بهتر است از دسترسی به هر حساب کاربری که حاوی اطلاعات بسیار حساس است، مثل حساب بانکی خودداری کنید.
شاید بهترین و بی دردسرترین راهکار امنیتی، نرم افزار آنتی ویروس باشد که بدون آزار و مزاحمت هنگام گشت وگذار در وب، در پس‌زمینه اجرا می‌شود. معمولاً استفاده از آنتی‌ویروس در تلفن‌های همراه نادیده گرفته می‌شود در حالی که تبلت‌ها و گوشی‌های تلفن همراه هم به اندازه لپ‌تاپ و رایانه های شخصی نیاز به محافظت دارند.
آنتی‌ویروس‌ها که راهکارهایی نسبتاً ساده و کم‌هزینه هستند، مقاومت شما را در برابر جرایم سایبری به صورت خودکار ارتقا می‌دهند؛ آن هم بدون ایجاد دردسر یا صرف هزینه‌های گزاف.
نتیجه‌گیری
امنیت سایبری نیاز به تلاش و استفاده از ابزارهایی دارد که برای کمک به ما در زندگی روزمره طراحی شده‌اند. به خاطر داشته باشید که در محل کار همیشه از خط مشی‌ها و اصول تعیین شده پیروی کنید. در منزل هم رفتار سایبری سالم را با اعضای خانواده تمرین کرده و اصول حفظ امنیت سایبری را تبلیغ و ترویج کنید. وقتی در مکان‌های عمومی هستید به خاطر داشته باشید که مجرمان سایبری همیشه به دنبال هدف گرفتن تلفن‌های همراه و تبلت‌ها هستند، به ویژه از طریق شبکه‌های عمومی.
بیشتر نکته های گفته شده، به چیزی جز پیروی از عقل سلیم و افزایش آگاهی نیاز ندارند که هر دوی این موارد، به داشتن یک زندگی سایبری سالمتر و شادتر کمک می‌کنند.