مصاحبه:Web3 بر روی ارزهای دیجیتال اجرا خواهد شد

در حال حاضر ارزهای دیجیتال بخش عظیمی از اخبار داغ روزانه را به خود اختصاص داده و شاهد توئیت‌های ایلان ماسک، تبلیغات ارزهای دیجیتال مختلف و رونمایی از پروژه‌های جدید در این حوزه هستیم.

پیش‌بینی می‌شود که این ارزها منجر به ایجاد مرحله جدیدی از اینترنت موسوم به وب 3 شوند. وب 3 یک اکوسیستم اینترنتی است که بر اساس فناوری‌هایی مثل بلاک‌چین، کیف پول‌های دیجیتال (والت)، توکن‌های تعویض‌ناپذیر ([1]NFT) و سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز ([2]DAO) کار می‌کند. در این مطلب از فراست تأثیرات ناشی از پیشرفت‌های فناوری و پیامدهای آنها بر روی کسب‌وکارها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

ابتدا جهت آشنایی بیشتر با ریشه‌ها و ماهیت ارزهای دیجیتال، مشکلات کنونی آنها و جایگاهی که در وب 3 دارند، به بررسی و تحلیل دیدگاه‌های Jeff John Roberts خبرنگار حوزه فناوری و سردبیر وب‌سایت محبوب Decrypt می‌پردازیم.

کاربران معمولاً پس از شنیدن نام کریپتو به بیت‌کوین، دوج کوین یا اتریوم فکر می‌کنند اما کریپتو یک اصطلاح کلی است و مفاهیم بسیار وسیعی را در برمی‌گیرد.

کریپتو نرم‌افزاری است که بلاک‌چین‌ها را اجرا می‌کند. همه تراکنش‌ها نیز بر روی بلاک‌چین‌ها ثبت می‌شوند. بلاک‌چین‌ها ضد دستکاری، توزیع شده و تغییرناپذیر هستند.

بیت‌کوین اولین و مشهورترین بلاک‌چین است و همه این قابلیت‌ها را دارد. شبکه بیت‌کوین یک ارز هم دارد که می‌توانید آن را خرج کنید. سابقه غیرقابل تغییر تراکنش‌ها (یعنی اینکه چه شخصی برای چه شخص دیگری ارسال وجه کرده) از جمله اطلاعاتی است که در بلاک‌چین بیت‌کوین ثبت می‌شود.

آیا آمار مربوط به تعداد دقیق ارزهای دیجیتال موجود در بازار در دسترس است؟

امروزه بلاک‌چین‌های بسیار زیادی با سطوح کیفیت و امنیت متفاوت وجود دارند. از آنجا که بیت‌کوین اولین بلاک‌چین جهان است و هرگز هک نشده و قابلیت‌های فناوری بلاک‌چین را هم به جهانیان ثابت نموده، در بین سایر بلاک‌چین‌ها برجسته‌تر می‌باشد.

هزاران ارز دیجیتال (یا رمز ارز) در دنیا وجود دارند. این پروژه‌ها معمولاً تلاش‌های نه چندان موفقی بوده‌ و فناوری زیربنایی آنها ارزشمند نیست اما با توجه به ارزهای دیجیتال کاربران و سرمایه‌گذاران بسیار زیاد، احتمال جذب خریدار برای هر پروژه و ارزی وجود دارد.

لطفاً درباره ریشه‌های ارزهای دیجیتال صحبت کنید.

ارزهای دیجیتال ریشه در جنبشی تحت عنوان سایفرپانک‌ها دارند که به دهه 1980 میلادی برمی‌گردد. سایفرپانک‌ها گروهی متشکل از طرفداران فناوری‌های رمزنگاری و شیفته حریم خصوصی و همچنین برنامه‌نویسانی در منطقه خلیج سانفرانسیسکو بودند. آنها به بررسی و آزمایش ایجاد یک نوع پول جدید می‌پرداختند که متکی به هیچ بانک مرکزی، دولت یا واسطه دیگری نباشد.

هدف این افراد در سال 2008 میلادی و با انتشار مقاله سفید بیت‌کوین عملی شد. این مقاله شامل یک نظریه بنیادی برای یک نوع پول غیرمتمرکز بود که امکان هک آن وجود نداشته و حفظ و نگهداری‌اش نیز در گرو وجود مراجع ناظر نبود.

آیا ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین اولین نمونه از کاربرد فناوری بلاک‌چین هستند؟

پس از کسب اطمینان از ارزش و ایمنی بالای این سیستم، شاهد ابداع پروژه‌های مختلف بر مبنای آن هستیم. بیت‌کوین به نوعی حکم یک سیستم‌عامل را داشته و در موارد بسیار زیادی مثل ایجاد یک ارز و قابلیت خرج پول کاربرد دارد.

بنجامین فرانکلین یا دانشمند همه‌چیزدان دنیای ارزهای دیجیتال چه کسی است؟

بنجامین فراکلین دنیای بیت‌کوین و بلاک‌چین، ساتوشی ناکاموتو نویسنده ناشناس مقاله سفید بیت‌کوین است. در دنیای بیت‌کوین گمانه‌زنی درباره اینکه ناکاموتو چه کسی است اقدام چندان پسندیده‌ای محسوب نمی‌شود. با این وجود حدس و گمان‌هایی درباره او وجود دارد. من معتقدم ناکاموتو شامل یک گروه از اولین برنامه‌نویسان خلیج سانفرانسیسکو (از جمله ‌هال فینی که چند سال پیش به دلیل ابتلا به بیماری ALS درگذشت و همکاری نزدیکی با برنامه‌نویس، وکیل و آزادی‌خواهی به نام نیک سابو داشت) هستند. از شواهد اولیه کاملاً مشخص است که حتی اگر این دو فرد ساتوشی نباشند همچنان نقش بسیار مهمی در موفقیت پروژه داشته‌اند.

پس ساتوشی برای بیت‌کوین تلفیقی از بنجامین فرانکلین و بنکسی[3] است؟

دقیقاً! تشبیه خیلی خوبی بود.

امروزه میلیاردها دلار سرمایه در دنیای ارزهای دیجیتال در گردش بوده و این سیستم بسیار عظیم است. چه شخصی بر آن حاکمیت و نظارت دارد؟

وقتی با فعالان حوزه ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنیم، اولین توصیفی که می‌شنویم این است: «یک سیستم کاملاً غیرمتمرکز، بدون هیچ رهبر، هیچ بانک و هیچ مرجع ناظری». البته هر پروژه‌ای به یک نوع رهبر نیاز دارد و حتی درباره بیت‌کوین که غیرمتمرکزترین بلاک‌چین محسوب می‌شود، همچنان گروهی از افراد داخلی هستند که مسئولیت حفظ و نگهداری از کدها را برعهده دارند.

بیت‌کوین یک نرم‌افزار است و همانگونه که نرم‌افزارهای اپل یا مرورگر کروم شما به صورت منظم به روزرسانی می‌شوند، به‌روزرسانی بیت‌کوین هم هر از چندگاهی صورت می‌گیرد. اگرچه این تغییرات جزئی هستند ولی به مرور زمان منجر به گسترش امکانات و افزایش امنیت آن می‌شوند. همچنین یک گروه توسعه‌دهنده اصلی وجود دارد که نگهبان بیت‌کوین است اما نمی‌تواند آن را کنترل کند.

سایر بلاک‌چین‌ها متمرکزتر هستند. یک گروه خاص معمولاً سرمایه زیادی در این بلاک‌چین‌ها داشته و بر آنها نفوذ دارد. بنابراین تمرکززدایی یک طیف وسیع دارد. بیت‌کوین بیشترین میزان تمرکززدایی را دارد اما حتی در بیت‌کوین هم افراد بانفوذی هستند که مسئولیت مراقبت و نگهداری از کد را برعهده دارند. بسیاری از بلاک‌چین‌های جدیدتر (مثل کاردانو و ترون) اصلاً غیرمتمرکز نیستند.

من به موضوع تمرکززدایی علاقمند هستم چون نشان می‌دهد که چه اشخاصی می‌توانند مالکیت و قدرت سودبری از ارزهای دیجیتال را در اختیار داشته باشند. در حال حاضر مفهوم متمرکز شدن ثروت در بازار ارزهای دیجیتال چه جایگاهی در این اکوسیستم دارد؟

در دنیای کریپتو اصطلاحی بنام «نهنگ» وجود دارد. نهنگ به افرادی گفته می‌شود که تعداد بسیار زیادی بیت‌کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری دارند. این افراد به دلیل در اختیار داشتن این ثروت می‌توانند بر ارزش ارز مربوطه و تصمیم گیری‌های مدیریتی آن تأثیر و نفوذ چشمگیری داشته باشند.

حامیان فناوری ارزهای دیجیتال معتقدند که نهنگ‌ها (افرادی که مالک بخش زیادی از ارزهای دیجیتال هستند) سرمایه هنگفتی در گروی این سیستم دارند. دستکاری و خرابکاری در سیستم به نفع آنها نیست و منجر به از بین رفتن اعتماد دیگران و در نتیجه کاهش ارزش ارز مربوطه می‌شود. چرخه بسیاری از بلاک‌چین‌های جدید به این صورت است که ابتدا یک پروژه راه‌اندازی نموده و سرمایه‌گذاران را تشویق به خرید می‌کنند. سپس خود سهامداران بزرگ یا برنامه‌نویسان پروژه توکن‌هایشان را فروخته و آنها را از پروژه خارج می‌کنند. چنین اقدامی منجر به بی‌ارزش شدن ارز آن می‌شوند. این پدیده از همان روزهای اولیه شکل‌گیری ارزهای دیجیتال وجود داشته است.

با این وجود پروژه‌های موفق‌تر (به خصوص بیت‌کوین و اتریوم) همواره از این لحاظ که هر فرد چه تعداد توکن دارد، غیرمتمرکزتر می‌شوند.

به نظر می‌رسد که فناوری ارزهای دیجیتال نقش مهمی در رشد وب 3 داشته باشد. شما درباره اکوسیستم وب 3 که پایه و اساس آن توسط ارزهای دیجیتال تشکیل داده شده چه نظری دارید؟

اگرچه ارز دیجیتال در این زمینه مقدم بود اما والت‌ها هم نقش مهمی در این نسخه از وب دارند. با استفاده از والت می‌توانید ارزهای دیجیتال را همیشه و در همه جا به همراه داشته باشید. والت کوین بیس و متامسک، جزو محبوب‌ترین‌ها هستند. والت، ستون فقرات وب 3 است. برای وب 3 نیاز به پول و یک والت دارید در حالیکه در وب 2 فقط به مرورگر نیاز بود.

به نظر شما کسب‌وکارها و سازمان‌ها چه نقشی در چشم‌انداز آینده این حوزه دارند؟

من معتقدم کسب‌وکارها از دو جهت با وب 3 و دنیای کریپتو در تعامل خواهند بود. یک روش، پذیرفتن تراکنش‌های ارزهای دیجیتال است چون همواره افراد بیشتری از اتر و بیت‌کوین و همچنین کوین‌های باثباتی که ارزش آنها با ارزش دلار آمریکا پیوند می‌خورد و نوسان شدیدی ندارند استفاده می‌کنند. این سیستم انتقال وجه، پیشرفته‌تر و برتر است. در حال حاضر شاهد حرکت بزرگی برای پذیرش تراکنش‌های ارزهای دیجیتال توسط شرکت‌های مختلف هستیم. بنابراین پی‌پال و اسکوئر (که نامش را به بلاک تغییر داده تا علاقه‌اش به فناوری بلاک‌چین را نشان دهد) و حتی اپل هم در حال حرکت در این مسیر هستند. از این رو شک ندارم که طی سال‌های آینده ارزهای دیجیتال تبدیل به یکی از سازوکارهای اصلی برای اجرای تراکنش خواهند شد.

مسئله بعدی، دنیای بی قائده وب 3 است. برای مثال شرکت‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا در این دنیا یک ویترین مجازی راه‌اندازی می‌کنند؟ آیا NFT مخصوص خودشان را منتشر می‌کنند؟ آیا کاربران در متاورس با برند آنها در تعامل خواهند بود؟ برندهای شناخته شده‌ای مثل شنل و گوچی حرکت در این مسیر را آغاز نموده‌اند اما این حوزه همچنان به اندازه خود فناوری کریپتو قابل اثبات و مورد تأیید نیست.

کدام کسب‌وکارهای دیگر از ارزهای دیجیتال یا سایر ابزارهای وب 3 استفاده می‌کنند؟

همچنان باید به پی‌پال که امکان انتقال وجه را فراهم کرده و کوین بیس که در اصل جزو شرکت‌های حوزه کریپتو است اشاره داشته باشم. این شرکت‌ها در حال تلاش برای به چالش کشیدن سازمان‌هایی مثل وسترن یونیون از طریق فراهم نمودن امکان انتقال وجه و اجرای تراکنش‌های بین‌المللی هستند. در حال حاضر شرکت‌هایی مثل رابین هود تلاش می‌کنند معاملات سهام را با استفاده از اکوسیستمی مبتنی بر کد که قابلیت اجرای تراکنش و ثبت آن را دارد بازسازی کنند.

تا به امروز جالب‌ترین و جذاب‌ترین کاربردها مربوط به حوزه هنر هستند. در حوزه موسیقی توکن‌های تعویض‌ناپذیر بسیار پرکاربرد شده و در حال تغییر مدل‌های سنتی درآمدزایی می‌باشند. دی جی 3LAU و د چینسموکرز از جمله موزیسین‌های محبوبی هستند که وارد این حوزه شده‌اند. همچنین در دنیای بازی‌های ویدیویی شاهد افزایش استفاده از توکن‌های تعویض‌ناپذیر هستیم. شرکت‌هایی مثل یوبی سافت و زینگا نمونه‌هایی از شرکت‌های سنتی در صنعت بازی هستند که در حال حاضر شروع به استفاده از توکن‌های تعویض‌ناپذیر کرده‌اند.

آیا این خبر صحت دارد که در حال حاضر دنیای ارزهای دیجیتال قانون مشخصی ندارد اما این وضعیت همیشگی نخواهد بود؟ در صورت ورود قانونگذاران به این حوزه شاهد چه تغییراتی خواهیم بود؟

همین حالا هم در بسیاری از کشورها مقررات مشخصی برای ارزهای دیجیتال وجود دارد. اتحادیه اروپا به دلیل نگرانی‌های مربوط به زیست محیطی در حال تلاش برای ممنوعیت کار با بلاک‌چین‌های اثبات کاری مثل بیت‌کوین است. چین نیز به تازگی کار کردن با ارزهای دیجیتال را به صورت کامل ممنوع کرد. در آمریکا هم کمیسیون بورس و اوراق بهادار این کشور تلاش می‌کند تا کار برای استارتاپ‌های حوزه کریپتو را سختتر کند. همچنین به تازگی ایالت نیویورک لایحه‌ای را تصویب نمود که مدل‌های خاصی از ماینینگ (استخراج ارزهای دیجیتال) را ممنوع می‌کند.

بر خلاف تصور عموم، بیت‌کوین و کریپتو همواره موضوع انواع خاصی از مقررات به ویژه از سمت نهادهای قانونی بوده‌اند. همچنین طی دو سال اخیر درک دولت‌ها نسبت به ارزهای دیجیتال افزایش یافته و بعضی از کشورها از جمله آمریکا نیز، ارزهای دیجیتال را یک منبع مهم برای درآمدهای مالیاتی می‌دانند. بنابراین شاهد افزایش چشمگیر فشار از سمت قانونگذاران بوده‌ایم. این عملیات سختگیرانه مانعی برای رشد بلاک‌چین و وب 3 نخواهند بود اما آن را پیچیده‌تر می‌کنند.

آیا می‌توانید درباره درک تأثیرات محیط زیستی و واقعی ارزهای دیجیتال کمی توضیح بدهید؟

معمولاً اطلاعات نه چندان صحیحی درباره تأثیرات ناشی از ارزهای دیجیتال بر روی محیط زیست منتشر شده و سوءتفاهم‌های زیادی هم در این باره وجود دارد. در بعضی از موارد، دلیل این مخالفت‌ها در اثر بی‌اعتمادی افراد است. بعضی از کاربران درک درستی از ارزهای دیجیتال ندارند. از این رو از بحران‌های زیست محیطی به عنوان راهی برای نمایش بی‌اعتمادی خودشان استفاده می‌کنند.

برای مثال بیت‌کوین را در نظر بگیرید. فرایند ماینینگ بیت‌کوین (یعنی افزودن بلاک به بلاک‌چین بیت‌کوین) نیاز به قدرت پردازشی زیادی دارد. در گذشته می‌توانستید با استفاده از لپ‌تاپ یا گوشی این کار را انجام دهید اما امروزه حتی یکسری کارخانه‌های اختصاصی برای این کار وجود دارند. این تشکیلات شامل سرورهایی هستند که به صورت پیوسته در حال فعالیت بوده و قدرت پردازشی زیادی دارند در نتیجه انرژی بالایی هم مصرف می‌کنند.

شاید از خودتان بپرسید که از چه نوع انرژی جهت انجام این کار استفاده می‌شود؟ بهتر است نیروی لازم برای این تشکیلات از سدهای برق آبی، قدرت باد یا خورشید تأمین گردد اما اگر از سوخت‌های فسیلی برای انجام این کار استفاده شود، مدافعان محیط زیست حق اعتراض نسبت به آن را دارند.

فراموش نکنید که بیت‌کوین فقط بخشی از دنیای ارزهای دیجیتال و یک بلاک‌چین است ولی سایر بلاک‌چین‌ها از روش‌هایی استفاده می‌کنند که چندان پرمصرف نیستند. ممکن است کاربران از ارزهای دیجیتال به دلیل پیامدهای زیست محیطی استفاده نکنند در حالی که این موضوع به نوع ارز دیجیتال مورد استفاده بستگی دارد.

همچنین باید توجه کنید که سیستم اقتصاد سنتی هم انرژی زیادی مصرف می‌کند. از این رو طرفداران بیت‌کوین ممکن است شاکی شوند که چرا فقط به بیت‌کوین اعتراض می‌شود؟

گام بعدی برای ادامه فرایند رشد و تکامل ارزهای دیجیتال و وب 3 چیست؟

باید رابط‌های کاربری بهتری طراحی شوند. در حال حاضر وبگردی در دنیای وب 3 یک فرایند پیچیده است. در حال حاضر وضعیت وب 3 مثل وضعیت نسخه فعلی اینترنت، پیش از طراحی مرورگرهای وب است. اینترنت از مدت‌ها پیش از ابداع وب جهان گستر وجود داشت اما جامعه نیاز به ابزارهایی جهت فراگیری اینترنت داشت.

به نظر شما آیا احتمال دارد که با نگاهی به دهه‌های اخیر، به این نتیجه برسیم که فناوری ارزهای دیجیتال یک آزمایش شکست خورده بوده است؟

این سؤال شما مشابه این پرسش در سال 1993 است که آیا اینترنت شکست خواهد خورد؟ من بیش از 10 سال است که در زمینه ارزهای دیجیتال مطلب می‌نویسم. در حال حاضر امکان حذف و خاموشی این فناوری وجود ندارد. من معتقدم که معمولاً درباره تأثیرات کوتاه مدت فناوری هیجان زده شده و اغراق می‌کنیم اما پیامدهای طولانی مدت آن را نادیده می‌گیریم. این واقعیت درباره ارزهای دیجیتال هم وجود دارد.

به نظر شما چه عواملی در سقوط  بازار ارزهای دیجیتال در ماه‌های اخیر نقش داشته‌اند؟

تورم و سایر نیروهای اقتصاد کلان از جمله عوامل مهمی هستند که باعث کاهش ارزش دارایی‌های مختلف شدند. بسیاری از شرکت‌ها ابتدا تصمیم به نقد دارایی‌های ارز دیجیتال خودشان می‌گیرند. موضوع بعدی مربوط به یکی از مسائل داخلی بازار ارزهای دیجیتال یعنی سقوط ارز باثبات الگوریتمی ترا(terra) که منجر به افزایش فروش بیت‌کوین و توکن‌های دیگر شد، است.

آیا پیش از این هم چنین ریزش بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال رخ داده است؟

بله در همان مراحل اولیه مسیر بیت‌کوین شاهد چنین اتفاقاتی بودیم. ریزشی که پس از هک صرافی دیجیتال Mt. Gox در سال 2020 میلادی رخ داد و همچنین فروش چشمگیر ارزهای دیجیتال پس از شیوع بیماری کرونا در سال 2020 تعدادی از این نوسانات در این بازار هستند.

به نظر شما در روزها، هفته‌ها و ماه‌های پیش رو چه اتفاقی برای بازار ارزهای دیجیتال رخ خواهد داد؟

در حال حاضر انتظار می‌رود که بازار ارزهای دیجیتال تا چندین ماه (بخصوص اگر وضعیت اقتصاد کلان همچنان ضعیف باشد) در همین شرایط باقی بماند. البته تاریخ نشان داده که بازار ارزهای دیجیتال چرخه مشخص و تکرار شونده‌ای دارد و به تدریج به وضعیت قبل برگشته و حتی ظرف یک الی دو سال آینده از رکوردهای قیمتی که در نوامبر سال پیش داشت، عبور خواهد کرد.

این ریزش قیمت‌ها برای پروژه‌های وب 3 که متکی بر ارزهای دیجیتال هستند، چه پیامدهایی دارد؟

همه پروژه‌های وب 3 متکی بر فناوری ارزهای دیجیتال هستند. قرار نیست که یک سقوط بازار باعث توقف یا حذف فناوری بلاک‌چین شود اما قطعاً شرایط برای بسیاری از پروژه‌ها سخت‌تر می‌شود. بسیاری از پروژه‌های ضعیفی که صرفاً در اثر شکل‌گیری حباب‌های اخیر اوج گرفتند، از بین خواهند رفت.

به عنوان گزارشگری که از مدت‌ها پیش به پوشش این موضوع می‌پردازد، رویدادهای اخیر چه تأثیری بر روی دیدگاه شما نسبت به ارزهای دیجیتال دارند؟

این رویدادها بسیاری از دیدگاه‌های من (از جمله نوسانات موجود در بازار ارزهای دیجیتال) را تأیید کردند. تنها تفاوتی که این بار مشاهده می‌شود، مقیاس مسئله است چون حالا افراد زیادی، پول بسیار بیشتری را از دست داده‌اند اما کارآفرینان مصمم همچنان متمرکز بر بهبود و ارتقای محصولاتشان برای چرخه صعودی بعدی خواهند ماند.

[1] non-fungible token

[2] decentralized autonomous organization

[3] فعال و منتقد سیاسی، کارگردان و نقاش بریتانیایی

منبع: hbr