تحول دیجیتال و لزوم برقراری توازن در بین سرعت، امنیت و نوآوری
امروزه تحول دیجیتال در هر صنعتی در حال وقوع است. حتی سازمانها و صنایعی که ارتباط چندانی با فناوری ندارند برای حفظ قدرت رقابت و انعطافپذیری در کسبوکارشان باید از رایانش ابری و اینترنت اشیا استفاده نموده و با بهرهبرداری از ابزارها و نرمافزارهای نوین، دادههایشان را تحلیل کنند. از این رو با توجه به حرکت گسترده افراد و مشاغل به فضای آنلاین، مجرمان سایبری نیز همواره در حال تلاش برای ابداع ابزارهای هک و نفوذ کارآمد و سوءاستفاده از دادههای محرمانه کاربران هستند.
در این مطلب از فراست نقش امنیت سایبری در تحول دیجیتال و روشهای کارآمد برای ایمنسازی شبکهها، برنامههای کاربردی و نقاط پایانی را مورد بررسی قرار میدهیم.
تحول دیجیتال چیست؟
به طور کلی تحول دیجیتال شامل فرایند ارتقا یا بهبود کسبوکار با استفاده از جدیدترین فناوریها، خدمات و برنامههای کاربردی است.
حرکت سازمانها از سیستمهای مین فریم بزرگ (Large Mainframe Systems) به کامپیوترهای شخصی در دهه 80 میلادی از جمله اولین نمونههای تحولات دیجیتال و پیشرفت فناوری هستند. در حال حاضر سازمانها جهت ایجاد تحول در عملیات کسبوکارشان از فناوریهای پلتفرم سوم (مثل رایانش ابری، ابزارهای تحلیل داده، اینترنت اشیا، نرمافزارهای همراه و سایر فناوریهای شتابدهنده) استفاده میکنند.
اهداف اصلی تحول دیجیتال شامل موارد زیر هستند:
- چابکی در برآورده ساختن نیازهای بازار و مشتریان؛
- انعطافپذیری برای همسو شدن با تقاضاهای متغیر و جدید محیط و نیروی کار؛
- مقیاسپذیری برای کمک به انجام عملیات بیشتر توسط سازمانها.
**تحول دیجیتال و تحول ابر دو اصطلاح متفاوت هستند ولی امکان استفاده از آنها به جای یکدیگر وجود دارد.
ابر و رایانش ابری
ایجاد و توسعه فناوری ابری منجر به کاهش موانع ورود به عرصه تحول دیجیتال شده و امکان بهرهبرداری از مزایای راهکارهای مدرن را برای صنایعی که سروکار چندانی با فناوری ندارند فراهم نموده است. تحول چشمگیر، امکان دسترسی به فضای ذخیره انبوه، قابلیت جابجایی، کاهش هزینههای ناشی از مالکیت، نگهداری و ارتقای مراکز داده و غیره از جمله مزایایی هستند که توسط فناوری ابر فراهم شده و تأثیرات چشمگیری بر ذخیره و پردازش دادهها در محیط سازمانها گذاشتهاند.
طی حداقل یک دهه، هدف بخشهای فناوری اطلاعات بسیاری از سازمانها از تخصیص بودجه به نوآوری به جای تعمیر و نگهداری تغییر کرد. با این وجود همچنان بخش عمدهای از بودجه فناوری اطلاعات شرکتها صرف هزینههای تعمیر و نگهداری میشود.
بر اساس گزارش Deloitte Insights که در سال 2020 میلادی منتشر گردید: «به صورت میانگین بیش از 50 درصد از بودجه بخش فناوری اطلاعات سازمانها به تعمیر و نگهداری از سیستمها و ارتقای زیرساخت قدیمی بخش فناوری اطلاعات اختصاص یافته و فقط 19 درصد از آن متعلق به ابتکار و نوآوری است».
بنا بر مطالعات صورت گرفته بیش از نیمی از کسبوکارها قصد افزایش بودجه تخصیص یافته به بهبود زیرساختهای قدیمی بخشهای فناوری اطلاعات را دارند.
بازیابی پس از بحران نیز از جمله عوامل مهم و تأثیرگزار در حرکت سازمانها به سمت فناوری ابر است. بسیاری از شرکتها و فروشندگان راهکارهایی مثل «بازیابی پس از بحران به صورت سرویس» را ارایه میدهند. استفاده از چنین طرحهایی برای شرکتهای کوچک و متوسط که پس از وقوع حملات سایبری بودجه لازم برای بازیابی اطلاعات را ندارند بسیار کاربردی و مقرون به صرفه است.
شیوع بیماری کرونا نیز نقش چشمگیری در تحول چشمانداز کسبوکارها و الزام آنها در استفاده از فناوریهای پیشرفته داشته است. حرکت به سمت دورکاری و مدل کار ترکیبی منجر به افزایش تقاضا برای ابزارهای ارتباطی نوین و سرویسهای نرمافزاری جهت برقراری ارتباط در بین اعضای تیمهای همکار شده است.
نقش تحول دیجیتال برای کسبوکارها
تحلیل، پردازش، اصلاح و ادغام اطلاعاتی که از بخشهای مختلف کسبوکارتان به دست میآورید، افزایش بهرهوری، سود و هموارسازی جریانات کاری از جمله مزایای همسو شدن با تحولات دیجیتال میباشند. در ادامه یکسری از حوزههایی را که تحت تأثیر مستقیم تحولات دیجیتال و پیشرفت فناوری هستند مورد بررسی قرار میدهیم.
- تجربیات مشتریان
تحول دیجیتال امکان قابلیتهایی مثل ارایه اطلاعات لحظهای، اتوماسیون، هوش مصنوعی و استفاده از فناوریهای برتر را برای شما فراهم نموده و منجر به ایجاد تجربیات شخصی، مرتبط و روانی برای مشتریان و در نتیجه بهبود وفاداری و تعامل هر چه بهتر آنها با کارمندان میشود.
- نیروی انسانی
رهبران بخش انسانی با استفاده از اتوماسیون و هوش مصنوعی میتوانند به راحتی فرایندهای استخدام، معرفی نیروهای جدید، حفظ و مدیریت آنها، ایجاد جریانات کاری خودکار و سریع و غیره را مدیریت، نظارت و کنترل کنند.
- زنجیره تأمین
وجود زنجیرههای تأمین پایدار، چابک و مقاوم نقش بسیار مهمی در موفقیت کسبوکارهایی دارد که همواره در پی روشهای نوین برای انجام عملیاتشان هستند. تحول دیجیتال نیز منجر به رشد و تکامل جریانات کاری زنجیره تأمین، تصمیمگیری فوق خودکار برای محصولات، سودآوری بیشتر و توانمندسازی افراد میشود.
- فناوری اطلاعات
اگرچه همواره از صرف بودجه برای ابتکار و نوآوری استقبال میشود اما بدون وجود یک استراتژی تحول دیجیتال قوی، بخش عمدهای از بودجه فناوری اطلاعات به هزینههای نگهداری تخصیص مییابد. تحول دیجیتال منجر به افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و در نتیجه ایجاد فرصتهای بیشماری برای ابتکار و نوآوری میگردد. میتوانید جهت افزایش بازگشت سرمایه برنامههای کاربردی را مدرن کنید. همچنین میتوانید برنامههای کاربردی اختصاصی ابر را در مقیاس عظیم و در پلتفرم دلخواه ساخته و مدیریت نمایید.
- اقتصاد
تحول دیجیتال میتواند عملکردهای هوشمند را ایجاد نموده و به کمک جریانات کاری هوشمند، بهرهوری اقتصادی را افزایش دهد. همچنین با استفاده از فناوریهای هوشمند تحلیل دادهها میتوانید اطلاعات مهم را از آنها استخراج کرده و تصمیمات هوشمندانهای بگیرید. این اطلاعات نقش مهمی در کاهش هزینههای عملیاتی، افزایش پیروی از استانداردهای قانونی و ارزشآفرینی برای کسبوکارها دارند.
چالشهای امنیت سایبری برای تحول دیجیتال
ایجاد طرحهای ابتکاری برای پیادهسازی تحولات دیجیتال در سازمانها کار چندان راحتی نبوده و مستلزم تجدیدنظر در فرهنگ سازمانی، تجربیات کاربری و فرایندهای کاری است. عدم هماهنگی در بین این توابع میتواند منجر به بروز مشکلاتی برای محیطهای کسبوکاری و افزایش مخاطرات امنیت سایبری شود.
همچنین حرکت کسبوکارها به سمت مدلهای کاری ترکیبی و دورکاری و توزیع دادههای حیاتی و مهم در سرتاسر محیط ابر و سرویسهای ابری باعث گسترش سطح حمله به سازمانها و افزایش مسیرهای حمله برای مشاغل میشود. از طرفی دیگر چالشهای مدیریت تعداد بیشماری ابزارهای امنیتی، شکلگیری جریانات دادهای جدید و کمبود همیشگی منابع نیز مشکلات موجود را تشدید میکند.
علاوه بر این اشخاص ثالث (مثل ارایهدهندگان سرویسهای نرمافزاری و فناوریهای ابری) نیز نقش مهمی در موفقیت تحول دیجیتال دارند. بنابراین مدیریت مخاطرات شخص ثالث و خرده فروشها از جمله چالشهای بسیار مهم و مخاطرهآمیز در تحول دیجیتال هستند.
کسبوکارهایی که دادههای محرمانهشان را در اختیار اشخاص ثالث میگذارند باید بدانند که امنیت این دادهها در گروی امنیت سیستمهای سازمان دیگری است. در حالی که براساس نظرسنجی که توسط مؤسسه Ponemon صورت گرفته حدود 60 درصد از مشاغل هیچ برنامهای برای مدیریت مخاطرات امنیتی شخص ثالث ندارند.
برقراری توازن بین سرعت، نوآوری و امنیت
برای هر سازمانی که وارد عرصه تحول دیجیتال میشود، برقراری توازن بین نوآوری و امنیت یک معمای پیچیده محسوب میگردد. با توجه به افزایش تهدیدات و حملات سایبری، مالکیت معنوی، دادههای مشتریان و اطلاعات حساس، سازمانها همواره در معرض مخاطرات امنیتی قرار دارند. از این رو تیمهای امنیتی شرکتها باید از همان ابتدا امنیت سایبری را در استراتژی تحول دیجیتال کسبوکارشان ادغام کنند. همچنین کلیه افراد دخیل و ذینفع در سازمانها باید مخاطرات امنیتی تحول دیجیتال را درک کنند. بنا بر آمار و نتایج تحقیقات صورت گرفته حدود 80 درصد از مدیران اجرایی و بخشهای فناوری اطلاعات اعلام کردهاند که حداقل یک نفوذ اطلاعاتی را در اثر تحولات دیجیتالی تجربه نمودهاند. بنابراین جهت پیشگیری از چنین حوادثی و همچنین کاهش پیامدهای ناشی از نفوذهای امنیتی، همه کارکنان یک سازمان باید آشنایی کاملی با نقش امنیت سایبری در تحول دیجیتال داشته باشند.
استراتژیهای تأمین و حفظ امنیت تحول دیجیتال
برقراری توازن بین ابتکار و امنیت معمولاً شامل گامهای زیر است:
- شناسایی تهدید: کلیه مخاطرات امنیتی مثل تهدیدات فناوری اطلاعات سایهای، محیطهای ابر و اینترنت اشیا باید در همه بخشهای سازمان به رسمیت شناخته شوند.
- ایجاد استراتژی امنیتی: در هنگام طراحی استراتژی امنیتی، باید از پیادهسازی اصول امنیتی (مثل بهداشت امنیتی) ابتدایی اطمینان حاصل کنید. میتوانید فرایندهای امنیتی از جمله مدیریت فروشندگان خرد که از پیچیدگی بیشتری برخوردار هستند و منجر به افت سرعت در تحول دیجیتال میشوند را در گامهای بعدی پیادهسازی و تنظیم نمایید.
- سرمایهگذاری برای تهیه فناوریها و جذب نیروهای لازم: حفاظت از کسبوکارها در برابر مهاجمان و تهدیدات مستلزم سرمایهگذاری برای جذب نیرو و فناوریهای امنیتی مورد نیاز است. همچنین موفقیت سرمایهگذاریهای امنیتی در گرو توافق و روابط دوستانه بین تیمهای امنیت، بخش امور مالی و مدیران اجرایی در مبلغ نهایی بودجه میباشد.
نکات امنیتی مفید
- حرکت به سمت چپ
“Shift left Security” به یک مدل توسعه نرم افزار اشاره دارد که امنیت را از ابتدا به طور کامل در نظر می گیرد. در صورت نهادینه نمودن امنیت سایبری در فرهنگ مدیریت پروژه، امکان پیادهسازی امنیت در تحول دیجیتال به راحتی میسر خواهد بود. «حرکت به سمت چپ» دلالت بر مشارکت تیمهای امنیتی در کلیه مراحل عملیات کاری، ایجاد امنیت در گامهای اولیه و عدم موکول نمودن آن به انتهای پروژه دارد.
- ارزیابی منظم مخاطرات امنیتی موجود در محیطهای ابری
دستیابی به درک و فهم کامل از میزان امنیت کسبوکارتان و همچنین تسلط کامل بر روی اطلاعات و محل قرار گرفتن آنها کمک قابل توجهی به سنجش سطح تحمل سیستمهای هوشمند در برابر مخاطرات امنیتی و وضعیت امنیتی آنها میکند. در غیر این صورت هیچ راهکار قطعی برای شناسایی نفوذهای امنیتی موجود در محیطهای ابری، عوامل حمله و انجام اقدامات واکنشی مناسب وجود ندارد.
- انتخاب عاقلانه
تا کنون هیچ راهکار جامع و واحدی برای ایمنسازی کل فرایند تحول دیجیتال ابداع نشده و بخش مهمی از سرمایهگذاریهایی که پیش از این به آنها اشاره شد صرف انتخاب راهکارها و ابزارهای امنیتی میگردد. بنا بر توصیه کارشناسان امنیتی مبنی بر صرفهجویی در زمان و منابع مالی، بهتر است از ابزارها و راهکارهایی برای حفاظت از کسبوکارتان استفاده کنید که علاوه بر سازگاری با استراتژیهای امنیتی و شرایط کسبوکاریتان، در زمانهای آینده نیز مناسب و کارآمد باشند.
استفاده از خدمات امنیت مدیریت شده
همه سازمانها مهارتها و تخصص لازم برای ایجاد تعادل بین امنیت و ابتکار را نداشته و با کمبود نیروهای متخصص مواجه هستند. چنین سازمانهایی باید جهت مدیریت فرایندهای تشخیص، پیشگیری و واکنش به تهدید با شرکتهای ارایهدهنده خدمات امنیتی همکاری کنند.
جمعبندی
برخلاف تصور بسیاری از مشاغل و کسبوکارها اولویت به امنیت و صرفه بودجه برای تأمین و حفظ آن مانع از ایجاد و توسعه تحولات دیجیتالی نخواهد شد. بنابراین ایجاد یک روند کاری سریع و پایدار و عدم نیاز به انجام دوباره کارها مستلزم همسو کردن استراتژی امنیت سایبری و اهداف تحول دیجیتال است.
منبع: securityintelligence