سوءاستفادههای اینترنتی: واقعیت‌ها، آمارها و نحوه جلوگیری از آن‌ها
از امنیت نوجوان خود در فضای مجازی مطمئن شوید!
در چند هفته اخیر، کودک شما به دور از جمع، آرام و ساکت بوده است، خیلی بیشتر از حد معمول. شما تلاش کرده‌اید با او صحبت کنید تا شاید در گپ و گفت و مکالمه شرکت کند، اما تلاش‌هایتان مدام بی‌نتیجه مانده است؛ شما گمان می‌کنید این یک مرحله گذراست و به همین دلیل اجازه می‌دهید نوجوان شما، این دوره را تجربه کند و از سر بگذراند.
اما پس از مدتی، از طرف ناظم یا مدیر مدرسه فرزندتان، تماسی تلفنی با شما گرفته می‌شود. ظاهراً، عکس‌هایی غیراخلاقی و نامناسب از فرزند شما، در مدرسه یا دانشگاه محل تحصیل وی، پخش شده است. بدین ترتیب، فرزند نوجوان شما ناگهان تبدیل به موضوعی برای سوءاستفاده شده است و البته همزمان نمرات درسی‌اش هم در حال اُفت می‌باشند.
مسلماً در حال حاضر شما نمی‌توانید درست فکر کنید و حتی کلمات مناسب برای توصیف این شرایط را پیدا کنید. شاید شما پیش از این درباره نمونه‌های مشابهی از سوءاستفادههای اینترنتی شنیده باشید، اما هرگز تصور نمی‌کردید که یک روز همین حادثه برای فرزند خودتان نیز اتفاق بیافتد. اکنون این بر عهده شماست که درست فکر کنید، قطعات این جورچین را کنار هم گذاشته و مرتب کنید تا بتوانید همه چیز را دوباره به مسیر درستش برگردانید.
سوءاستفاده اینترنتی چیست؟
سوء استفاده اینترنتی نوعی آزار و اذیت یا به عبارتی نوعی زورگیری است که از طریق وسایل الکترونیکی انجام می‌شود. تبهکار سایبری به دنبال تجاوز به عنف و یا تجاوز جنسی به قربانی با بهره‌گیری از نواقص معمول در نوجوانان، از قبیل اضافه وزن است. در موارد دیگر، تبهکار ممکن است تلاش کند تا اطلاعات بسیار خصوصی و شخصی قربانیان، مانند عکس‌های برهنه، داستان‌ها و موضوعات حساس و شخصی آن‌ها را کِش رفته و در اختیار خود بگیرد.
این مسائل اغلب برای نوجوانان اتفاق می‌افتد. معمولاً در چنین مواردی، نوجوانان به دلایل مختلفی از جمله شرمساری، ترس از سوءتفاهم و یا به این دلیل که والدین آن‌ها نسبت به این مسائل کاملاً بی‌تفاوت هستند، والدین خود را در بی‌خبری مطلق نگه می‌دارند.
خشونت و تحقیر در بلندمدت می‌تواند به‌شدت به اعتماد به‌نفس قربانیان ضربه زده و موجب ایجاد استرس و اضطراب و حتی باعث افسردگی شود. در بعضی از بدترین موارد ثبت شده، آزار و اذیت و استرس مداوم قربانی از سوی تبهکار سایبری، حتی به خودکشی قربانی هم انجامیده است.
زورگیران سایبری چگونه کار خود را انجام می‌دهند؟
در اغلب موارد، تبهکار سایبری، قربانیِ خود را کاملاً می‌شناسد و اطلاعات موردنیاز خود در مورد زندگی خصوصی وی را از این طریق جمع‌آوری می‌کند. به‌عنوان مثال، زورگیر و قربانی ممکن است در یک مدرسه تحصیل کنند و یا در همسایگی یکدیگر زندگی کنند.
یک تاکتیک رایج که توسط تبهکاران اینترنتی استفاده می‌شود، ایجاد یک حساب کاربری جعلی است. به این صورت که اگر قربانی یک پسر باشد، تبهکار یک حساب کاربری دختر را ایجاد می‌کند تا قربانی پسر را راحت‌تر به سمت خود جذب کند و اطلاعات خصوصی بیشتری از او را کسب کند. اگر اطلاعاتی که به دست آورده «بحث‌برانگیز» (حداقل در حیطه استانداردهای نوجوانان) باشد، تبهکار آن را در شبکه اجتماعی خود یا گروه‌های مجازی مربوط به یک مدرسه، محله و یا همسایگان به اشتراک می‌گذارد.
هنگامی‌که هدف انتخاب شده برای سوءاستفاده یک دختر باشد، مهاجم سایبری تلاش می‌کند تا عکس‌های با ظاهر نامناسب و حتی نیمه برهنه و به‌گونه‌ای که غیراخلاقی به نظر برسد را از قربانی دختر به دست بیاورد و به این ترتیب، تبهکار می‌تواند قربانی را تهدید کند که اگر خواسته‌هایی که از او دارد را برآورده نکند، عکس‌هایی که از او در اختیار دارد را در معرض عموم خواهد گذاشت. حال تصور کنید در قبال دراختیار داشتن این عکس‌ها، تبهکار سایبری تا چه حد می‌تواند از یک دختر نوجوان اخاذی کرده و از وی سوءاستفاده نماید.
حقایق آماری مربوط به زورگیری اینترنتی
در یک مطالعه که توسط مؤسسه McAfee و در سال 2014 انجام شد، نزدیک به 87 درصد از جوانان درگیر این نوع از زورگیری‌های اینترنتی بودند. در یک تحقیق دقیق‌تر که تنها در یک مدرسه انجام شد، حدود 34٪ از دانش‌آموزان 11 تا 15 ساله اظهار داشتند که قربانی این پدیده شده‌اند.
در مطالعه صورت گرفته توسط McAfee، همچنین از قربانیان خواسته شد که در این مورد که چه چیزی باعث بروز مزاحمت و سوءاستفاده سایبری شد نیز توضیح دهند. حدود 72 درصد از پاسخ‌دهندگان اظهار داشته‌اند که ظاهرشان دلیل اصلی وقوع این حادثه برای آن‌ها بوده، 26 درصد ادعا می‌کنند که نژاد و مذهب آن‌ها باعث شده، در حالی‌که 22 درصد گفته‌اند که دلیل اصلی، جنسیت آن‌ها بوده است. یکی دیگر از یافته‌های جالب این مطالعه این بود که دختران به‌طور کلی بیشتر از پسران در معرض خطر مزاحمت‌ها و سوءاستفادههای اینترنتی قرار گرفته بودند.
دو نوع از رایج‌ترین زورگیری‌های اینترنتی و آنچه به آن‌ها انگیزه انجام این کار را می‌دهد:
زورگیران سایبری، به دلایل مختلفی دست به انجام چنین کارهایی می‌زنند و درک انگیزه و نحوه عملکرد آن‌ها به شما کمک می‌کند تا دریابید که آیا وقتی فرزند شما با کسی در ارتباط است، فقط با یک دانش‌آموز شرور در مدرسه برخورد دارد و یا واقعاً با تهدیدی خطرناک‌تر از این‌ها سروکار دارد.
1. دانش‌آموزان قلدر و زورگیر مدرسه
بر اساس این مطالعه، نزدیک به 90٪ نوجوانانی که در فضای مجازی مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند، سوءاستفادههای آفلاین را نیز گزارش کرده‌اند. یک دانش‌آموز قلدر و گردن‌کلفت در مدرسه ممکن است به دنبال راه‌های جدیدی برای رسیدن به هدف خود در سوءاستفاده از همکلاس‌ها و هم‌سن و سال‌های خودش باشد، به همین دلیل، نهایتاً ناچار به استفاده از اینترنت خواهد بود. زورگیر سایبری ممکن است یک شخصیت جعلی آنلاین برای کسب اعتماد قربانی و جمع‌آوری اطلاعات شخصی وی ایجاد کند. پس از آن به یک دایره اجتماعی گسترده‌تر، به‌عنوان یک تاکتیک شوم و تحقیرآمیز متصل شده و دایرۀ زورگیری و تبهکاری خود را گسترش می‌دهد.
در موارد دیگر، تبهکار سایبری حتی ممکن است یک پروفایل جعلی برای قربانی خود ایجاد کند که مملو از عکس‌ها و یا سایر محتواهای خصوصی و شخصی متعلق به قربانی باشد درحالیکه این محتویات و عکس‌ها قبلاً توسط قربانی پاک شده و یا از بین رفته‌اند.
با این حال، ساده‌ترین راه برای حمله سایبری به قربانی بخت برگشته، از طریق برنامه‌های پیام‌رسانی مانند تلگرام، اسکایپ یا فیس‌بوک است. در این نوع زورگیری، هر چیزی از قبیل ظاهر فیزیکی، رفتار در ملأ عام و … می‌تواند هدف قرار گیرد.
2. تبهکاران سایبری به دنبال سود هستند:
یک مورد محرمانه‌تر از آزار و اذیت آنلاین، افرادی هستند که به دنبال سود هستند. یک سارق جنایی به‌طور معمول در سایت‌های دوست‌یابی، برنامه‌های چت، گفتگوهای اینترنتی و دیگر مکان‌ها به دنبال قربانیان بالقوه است.
هنگامی‌که تبهکار سایبری، قربانی خود را مورد هدف قرار می‌دهد، سعی در جلب اعتماد او در فضای مجازی دارد. معمولاً از طریق مواردی همچون ضبط مکالمات صمیمانه در چت‌ها و گفتگوهای جنسی یا سایر مطالب صریح که به‌راحتی قابل دسترسی هستند این کار را انجام می‌دهند.
پس از اینکه تبهکار سایبری به چنین مواردی که مورد نیازش است دست پیدا کرد، شروع به اخاذی از قربانی خود می‌کند، به‌عنوان مثال او را تهدید می‌کند که عکس‌ها و فیلم‌های خصوصی‌اش را به دوستان، خانواده، همکاران یا همکلاسی‌هایش در مدرسه و … نشان خواهد داد و تنها راه نجات قربانی از این گرفتاری این است که برای حفظ آبرویش به تبهکار سایبری باج بدهد. حال این باج دادن و اخاذی ممکن است درخواست پول باشد یا هر نوع پیشنهاد بی‌شرمانه و غیراخلاقی دیگر.
اما به‌هر حال پرداخت باج، تضمینی نخواهد بود که مهاجم سایبری رازهای شخصی و آبروی طرف مقابلش یا همان قربانی بخت برگشته را حفظ کند و به این ترتیب است که وب‌سایت‌های بزرگسالان با عکس‌ها و فیلم‌های مستهجن و مبتذل انتقام جویانه پر می‌شوند.
یکی از این موارد، «ف.ر»، یک دختر 17 ساله اهل مشهد بود. او در فضای مجازی با شخصی دوست شد که خیال می‌کرد یک دختر نوجوان و هم‌سن و سال خودش می‌باشد. در نهایت شخص به‌اصطلاح “دختر” او را متقاعد کرد تا یک ویدئوی بسیار خصوصی از خودش بسازد. سپس وی از این ویدیو به‌عنوان دستاویزی برای اخاذی و شکنجه استفاده کرد و خواستار پرداخت مبلغی پول از جانب ٬ف٬ برای جلوگیری از انتشار آن ویدیو شد. در مقابل، این قربانی ۱۷ ساله نیز تنها راه خلاص شدن از این وضعیت را در این دید که خودکشی کند.
بعضی از مجرمان سایبری، کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کنند و از آن‌ها باج می‌گیرند.
رایج‌ترین روش‌هایی که برای زورگیری سایبری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
زورگیران سایبری، روش‌های زیادی برای آزار و اذیت و تجاوز به قربانیان خود دارند. مواردی که در این لیست ذکر شده، شایع‌ترین و کاربردی‌ترین آن‌ها هستند.
1. گشت‌وگذار در چت روم
در حین گشت زنی در چت روم‌ها، یک قربانی توسط دیگر کاربران از طریق یک صفحه پیام‌رسان آنلاین هدایت می‌شود.
نوجوانان گاهی اوقات از چت روم‌ها به‌عنوان یک محل ملاقات آنلاین و مجازی استفاده می‌کنند، جایی که آن‌ها درباره اتفاقات و گفتنی‌های زندگی روزمره‌شان در مدرسه خود صحبت می‌کنند.
اگر موضوع مکالمات نوجوانان، به سرگرمی تبدیل شود، این بحث‌ها می‌توانند به صحبت‌هایی تند و زننده تبدیل شوند. اما این فقط چت روم‌های مدرسه‌ای نیستند که به این موضوع حساس هستند. دیگر انجمن‌ها و تالارهای چت نیز مکان‌هایی هستند که ممکن است در آن‌ها افرادی خاص مورد آزار و اذیت قرار بگیرند.
2. به‌وسیله پراکسی
در این مورد، تبهکار موفق به متقاعد کردن دیگر کاربران اینترنت به آزار و اذیت و زورگیری از قربانی چه از طریق دروغ و یا چه از راه نشان دادن آن‌ها می‌شود. اگر زورگیر سایبری بزرگ‌ترها را به سمت خود جذب کند، اوضاع برای قربانی بدتر هم می‌شود.
3. آزار و اذیت اینترنتی
برنامه‌های پیام‌رسانی مستقیم مانند مسنجر و یا واتساپ به یک زورگیر و تبهکار سایبری اجازه می‌دهند که به‌طور مداوم قربانی خود را مورد سوءاستفاده و آزار و اذیت قرار دهند. فرد تبهکار از ظاهر فیزیکی، نژاد، گرایش جنسی و دیگر نقاط ضعف قربانیان، به‌عنوان یک ابزار ضرب و شتم برای تحقیر و تسلط بر آن‌ها استفاده می‌کند.
4. بدنام کردن و گوشه‌گیری
بدنام کردن به معنی گسترش شایعات غلط و دیگر اشکال دروغ‌های بی‌پایه و بی‌اساس در مورد قربانی است. هدف از این کار این است که قربانی در دایره روابط اجتماعی‌اش با اطرافیان احساس ناخوشایند بودن و اضافی بودن کند و بدین ترتیب از جمع دوستان خود به انزوا کشانده شود.
5. انتشار اطلاعات در معرض عموم
در این روش، مهاجم به نحوی به اطلاعات شخصی و بسیار خصوصی در مورد قربانی دست پیدا کرده و سپس در تلاش برای تخریب و تحقیر قربانی، این اطلاعات را در فضای مجازی گسترش می‌دهد. فیلم‌های با محتویات غیراخلاقی و دیگر نمونه‌هایی از چنین ویدئوهایی با اطلاعات خصوصی و صریح، انواع ویرانگری از اطلاعات هستند که در صورت قرار داشتن در دست تبهکار، می‌توانند توسط وی در فضای مجازی پخش شوند و زندگی قربانیان را به ویرانی بکشانند.
متأسفانه، در بعضی موارد این امر می‌تواند تأثیرات منفی بر دوران بزرگسالی قربانیان داشته باشد، مثلاً ممکن است در آینده فرد قربانی که به دنبال یک شغل و استخدام در آن است به دلیل انتشار اطلاعات خصوصی‌اش از استخدام و داشتن یک شغل ثابت باز بماند.
6. ثبت و ضبط سوءاستفادههای جسمی
بدرفتاری و مورد سوءاستفاده قرار گرفتن جسمی و فیزیکی، برای هر شخصی یک تجربه تحقیرآمیز می‌باشد و از آنجا که تبهکاران سایبری کاملاً و خیلی خوب این را می‌دانند، چنین سوءاستفاده‌ای را انجام می‌دهند تا از این طریق ضربه روحی بیشتری به قربانی وارد کنند.
تبهکاران و زورگیران سایبری، از نمونه‌های مدرن دوربین‌های تلفن همراه برای ضبط سوءاستفادههای خود استفاده می‌کنند و سپس آن را به‌صورت آنلاین پخش می‌کنند تا تعداد بیشتری از تماشاگران در فضای مجازی آن‌ها مشاهده کرده و در نتیجه با تمسخر و توهین بیشتر قربانی توسط هم‌سن و سالان وی، عمق تحقیر و میزان صدمه وارد شده به قربانی را عمیق‌تر و کاری‌تر کنند.
7. فیشینگ
این نوع فیشینگ کمی متفاوت از ایمیل‌های استاندارد یا اس ام اس جعلی است که ما برای مشاهده محتویاتشان به آن‌ها سر می‌زنیم و آن‌ها را می‌خوانیم.
یک تبهکار و زورگیر سایبری می‌تواند یک حساب کاربری آنلاین جعلی ایجاد کند و سپس از آن استفاده کند تا قربانی را برای افشای اطلاعات مربوط به خود، والدینش و یا هر نوع دیگری از اطلاعات شخصی و خصوصی مفید که ممکن است بعداً برای شکنجه دادن و اخاذی کردن از قربانی مورد استفاده قرار گیرد، ترغیب و تحریک نماید.
چگونه از سوءاستفاده‌ها و زورگیری‌های اینترنتی جلوگیری کنیم؟
عبور از میان چنین مشکلی و دوره بحرانی ناشی از آن، برای قربانی، والدین و دیگر اعضای خانواده و اطرافیانش می‌تواند یک کار بسیار دشوار باشد؛ اما راه‌هایی هم برای جلوگیری از بروز چنین مسائلی و یا به حداقل رساندن آسیب‌های آن وجود دارد.
1. با فرزند خود در این مورد صحبت کنید، او را آماده کنید:
یکی از بهترین اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از وقوع یک حادثه زورگیری سایبری این است که پیش از وقوع آن در موردش صحبت کنیم. به قول معروف «علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد»؛ به فرزندتان بگویید که این حوادث چگونه ممکن است اتفاق بیافتند، چرا کسی بخواهد او را آزار دهد و همچنین باید چگونه با آن برخورد کند.
مجهز کردن فرزندتان به برخورداری از دانش کافی درباره چگونگی مقابله با تهدیدات، باعث آسان‌تر شدن کار او برای مقابله با تبهکار سایبری و درنتیجه کمتر شدن ترس و اضطراب اولیه وی در هنگام رویارویی با آن‌ها خواهد شد. زیرا این موضوعات دیگر برای فرزندتان چیز جدیدی نخواهد بود و او از قبل ابزارهایی برای مقابله با زورگیران سایبری در اختیار دارد.
در اینجا یک لیست کوچک از توصیه‌هایی که می‌توانید به فرزندتان ارائه دهید را ذکر می‌کنیم:
- کودک شما باید با یک فرد قابل‌اعتماد صحبت کند. در حالت ایده‌آل، بهتر است که فرد موردنظر یکی از والدین باشد، اما می‌تواند یک معلم، مشاور و یا یک دوست باشد.
- خیلی قاطع و محکم به سوءاستفاده گران و زورگیران بگویید که بس کنند. این کار امکان وقوع احتمالی هرگونه رفتار و سوءتفاهم که ممکن است به سوءاستفاده و کارهایی از این قبیل منجر شود را به حداقل می‌رساند. از این مرحله به بعد، تبهکار سایبری به‌طور کامل مسئول رفتار خودش خواهد بود.
- تمام پیام‌ها و دیگر شواهد سوءاستفاده را کپی کنید و به‌عنوان سند و مدرک پیش خودتان نگهدارید.
- در صورت نیاز، همه آن‌ها را گزارش دهید.
- در هر برنامه پیام‌رسانی که ممکن است تبهکار سایبری از آن استفاده کند، وی را بلاک کنید (مسدود کنید). شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک این امکان را به شما می‌دهند که محتویات خشونت‌آمیز را گزارش دهید.
این‌گونه توصیه‌ها، دقیقاً مثل دیگر توصیه‌ها و راهنمایی‌های ما به فرزندانمان است مثلاً وقتی به آن‌ها می‌گوییم سوار خودروی یک غریبه نشوید و اینکه چرا این کار خطرناک است. اگر چنین وضعیتی اتفاق بیافتد، زمانی که یک غریبه به آن‌ها پیشنهاد می‌کند که سوار ماشین وی شوند، نتیجتاً فرزندتان بر آموزه‌ها و راهنمایی‌های شما تکیه می‌کند و به فرد غریبه می‌گوید: «نه فلانی، من سوار ماشین یک غریبه نمی‌شوم».
2. خود و فرزندتان را آموزش دهید
حتی اگر شما شک داشته باشید که فرزندتان قربانی شده است، باز هم باید تحقیق و بررسی کنید، آموزش ببینید و اطلاعات جدیدی در این زمینه کسب کنید و با او درباره این موضوع صحبت کنید. احتمالاً فرزندتان اعتراف نمی‌کند که این اتفاق برای وی رخ داده است.
استرس، شرم و ترس باعث می‌شود که کودکان و نوجوانان احساس تنهایی و سوءتفاهم کنند، بنابراین آن‌ها آنچه را که از سر می‌گذرانند پنهان می‌کنند. تنها 1 در 10 از کودکان و نوجوانان به والدین خود مراجعه می‌کنند و موضوع را با پدر و مادر خود در میان می‌گذارند و به آن‌ها اجازه می‌دهند که کمکشان کنند.
اگر احساس می‌کنید که فرزندتان درگیر چنین موضوعاتی شده است، سعی نکنید او را تحت فشار قرار دهید و به وی تسکین دهید. به‌سادگی و با عنوان کردن یکی از توصیه‌های امنیتی برای آنچه که فرزندتان از سر می‌گذراند، به او اجازه خواهید داد تا راه‌حل‌های خود را به‌طور جدی مورد بررسی قرار دهد و درنتیجه فرزندتان متوجه می‌شود که می‌تواند اتفاق رخ داده برای خودش را از راه‌هایی که پیدا می‌کند برطرف نماید و شاید در انجام این کار به کمک و اطلاع شما نیز نیاز پیدا نکند. (زیرا از قبل او را برای چنین شرایط و وضعیت‌هایی آماده کرده‌اید.)
3. برای محافظت از حساب کاربری در شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی خود از کلمات عبور قوی استفاده کنید
فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی حاوی اطلاعات زیادی در مورد یک کاربر مانند عکس‌های خصوصی و مکالمات وی می‌باشد.
برای تأمین امنیت این حساب‌ها، باید یک رمز عبور قوی داشته باشید. رمزهای عبور ضعیف مانند “123456” یا “password123″، درب‌های حساب کاربری‌تان را برای دسترسی تبهکاران سایبری به آن‌ها باز می‌کنند.
این توصیه نه‌فقط برای نوجوانان بلکه برای والدین نیز مناسب است. رمزهای عبور قوی برای جلوگیری از حملات فرهنگ لغتی و یا حملات جستجوی فراگیر بسیار ضروری و کارآمد هستند.
4. خروج از حساب‌های آنلاین
به‌عنوان یک قاعده همیشگی، فرزند نوجوان شما بهتر است وقتی‌که از حساب‌های اجتماعی خود استفاده نمی‌کند و کارش به اتمام رسیده است، از آن‌ها خارج شود. به این ترتیب، اگر دستگاه او به سرقت رفته و یا هک شود، اطلاعات او در دسترس نخواهند بود.
این توصیه خروج از حساب حتی هنگامی‌که از دستگاه‌های عمومی مانند کامپیوترهای کتابخانه استفاده می‌کنید مهم و مؤثر خواهد بود و باید در نظر گرفته شود. هیچ‌کس نباید خطر کند و ورود شخصی دیگر به حساب کاربری خودش را اجازه بدهد تا درنتیجه کسی دیگر پیام‌های او را بخواند و یا آن‌ها را جعل کند.
5. فرزندتان را تشویق کنید تا در مورد پست‌هایی که در فضای مجازی منتشر می‌کند بیشتر فکر کند.
رسانه‌های اجتماعی یک فضای عمومی هستند، و هر کاری که شما در آن انجام می‌دهید و می‌گویید را به یک جهان گسترده‌تر می‌رسانند. پست‌هایی که یک نوجوان در رسانه‌های اجتماعی از خود به جای می‌گذارد، ممکن است شهرت وی را خراب کند و او را طعمه‌ای برای فریب خوردن از سوی تبهکاران قرار دهد، حتی اگر او به قصد و نیت مثبت این کار را انجام داده باشد.
افراد دیگر و به ویژه نوجوانان از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند تا همسالانشان را با هم مقایسه کنند و بر اساس اطلاعاتی که آن‌ها به اشتراک می‌گذارند در موردشان قضاوت کنند.
6. هرگز عکس‌های خصوصی و نامناسب ارسال نکنید!
ارسال عکس‌های خصوصی و نامناسب تقریباً همیشه یک ایده بد است. مطمئناً، ممکن است هر فردی در زندگی شما در حال حاضر برای شما قابل اعتماد باشد، اما آیا آن‌ها مثلاً در 5 سالِ آینده به همان اندازه قابل اعتماد خواهند بود؟ یا مثلاً در 10 سال آینده؟
دختران به‌طور خاص آسیب‌پذیرتر هستند. در سال‌های نوجوانی خود، آن‌ها ممکن است اشتباه کرده و عکس‌های خصوصی و نامناسب خود را به یک دوست و حتی پسری که می‌خواهند تحت تأثیرشان قرار دهند ارسال نمایند. ارتکاب به چنین اشتباه بزرگی در سن نوجوانی ممکن است یک خطای کوچک و کودکانه به نظر بیاید اما در بسیاری از موارد، پسران از اعتماد دختران سوءاستفاده کرده و در نهایت، آن‌ها را به دوستان یا همکارانشان نشان می‌دهند.
«ج» نمونه یکی از دخترانی بود که این مورد برایش اتفاق افتاد. او عکس‌های خصوصی و نامناسبش را به دوست‌پسرش تقدیم کرد به این امید که رابطه طولانی مدت خود با پسر را تضمین کند. به‌زودی و مدتی پس از آن، رابطه آن‌ها به‌تدریج بدتر شد و در نهایت از بین رفت.
یک ماه پس از آن، یکی از دوستان «ج» به وی گفت که دوست‌پسرش عکس‌هایی را در یک وب‌سایت حاوی مطالب مستهجن و مبتذل قرار داده تا همه بتوانند آن‌ها را ببینند. دختر بخت برگشته با دوست‌پسر سابقش تماس گرفت و از او خواست که عکس‌ها را از روی وب‌سایت برداشته و حذف کند، اما با جواب رد مواجه شد و تنها جوابی که دوست‌پسر سابقش به او داد، این بود که تو یک دختر «هرزه» و «کثیف» بودی و «سزاوار این رفتار هستی».
در نهایت، عکس‌ها پس از اینکه نظردهندگان در آن سایت گفتند که مایل به تجاوز به او هستند، برداشته شدند!
به هیچ وجه تصاویر خصوصی و نامناسب خودتان را برای کسی ارسال نکنید مگر اینکه دوست داشته باشید کمی بعد در وب‌سایت‌های مبتذل و هرزه نگار، به‌عنوان یک تصویر مبتذل انتقامی علیه شما ظاهر شوند.
7. تنظیمات حریم خصوصی را تنظیم کنید.
اگر تنظیمات حریم خصوصی به‌درستی انجام شده باشند، این کار می‌تواند تا حد زیادی اطلاعاتی را که یک حساب کاربری رسانه‌ای در مورد یک کاربر نشان می‌دهد محدود کرده و مدیریت کند.
شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام یا توییتر تنظیمات حریم خصوصی نسبتاً محدودی دارند. در بهترین حالت، می‌توانید مشخصات خود را خصوصی کنید و از مشاهده محتویات آن توسط دیگران جلوگیری کنید. این تنظیمات چندان گسترده و کافی نیستند اما بهرحال بازهم مفید خواهند بود.
از سوی دیگر، فیس‌بوک دارای تنظیمات حریم خصوصی بسیار گسترده و قدرتمندی است. اگرچه ممکن است این تنظیمات، پیچیده و گیج‌کننده به نظر برسند اما واقعاً کارآمد و مؤثر هستند.
8. از نرم‌افزار کنترل والدین استفاده کنید
محدود کردن حریم خصوصی فرزند شما همیشه یک انتخاب دشوار بوده است و واقعاً معلوم نیست که واکنش یا نتیجه خوب و یا بدی در بر داشته باشد.
اگر شما مایل به انجام این پروسه هستید، ممکن است استفاده از نرم‌افزار کنترل والدین برایتان مفید واقع شود. این نرم‌افزار به شما یک نمای کلی از فعالیت‌های مجازی و آنلاین فرزندتان از قبیل وب‌سایت‌هایی که بازدید می‌کند، افرادی که با آن‌ها صحبت می‌کند و … را ارائه می‌دهد.
9. به‌عنوان پدر و مادر، سعی کنید دریابید که آیا فرزند شما مورد سوءاستفادههای اینترنتی قرار گرفته است یا خیر؟
این مطلب بسیار ساده‌تر از آن چیزی که هست به نظر می‌رسد. در اغلب موارد، کودکان یا نوجوانانی که در معرض سوءاستفادههای اینترنتی قرارگرفته‌اند، ترجیح می‌دهند این مشکلات را نزد خودشان پنهان کنند و از در میان گذاشتن آن‌ها با والدین خود اجتناب کنند.
با این حال برخی از نشانه‌های هشدار دهنده وجود دارند که نشان می‌دهند که یک جای کار می‌لنگد: نمرات درسی‌اش در مدرسه کاهش می‌یابد. در اغلب موارد، استرس و ترس از آزار و اذیت یک نوجوان را از وظایف مدرسه خود منحرف می‌کند و باعث می‌شود اعتماد به نفسش پایین آمده و در نتیجه در درس خواندن و تحصیلش نیز دچار مشکل شود.
غیبت کردن و نرفتن به مدرسه. گاهی اوقات سوءاستفادههای اینترنتی و خشونت‌های ناشی از آن در زندگی روزمره و واقعی، دست به دست هم می‌دهند و به این ترتیب، باعث می‌شوند تا یک نوجوان تصمیم بگیرد که به مدرسه نرود و سر کلاس درس حاضر نشود تا از سوءاستفاده و تحقیر در محیط مدرسه توسط اطرافیان جلوگیری کند و حتی شاید برای از بین بردن احتمال وقوع چنین اتفاقاتی این کار را انجام دهد.
یک نوسان خفیف منفی در رفتارهای کلی نوجوان. انزوا و تنهایی. ممکن است نوجوانی که مورد آزار و اذیت قرارگرفته ممکن است قادر به تشخیص دوست از دشمن نباشد، به ویژه اگر در ایجاد دوستی با اطرافیان و هم‌سن و سالانش چندان قوی و فعال نباشد و در نتیجه به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی، نوجوان ممکن است خود را از جمع دوستانش و سایر محافل اجتماعی بیرون کند و در گوشه‌ای منزوی شود.
10. در مبارزه خود با زورگیر سایبری، او را به جبهه بکشانید و تمام مکالمات را ثبت کنید.
یک مزیت بسیار بزرگ و مفید که جهان فضای مجازی و آنلاین به قربانیان می‌دهد، توانایی ضبط یک عمل به‌عنوان یک اتفاق ثبت شده است.
هر عمل یا پیام خشونت‌بار و تهدیدآمیز باید ذخیره شود و به‌عنوان مدرک ثبت شود. در بسیاری از موارد، تهدید سایبری، به‌عنوان یک جنایت قابل پیگیری از راه مراجع قانونی محسوب می‌شود و به همین ترتیب می‌تواند منجر به مجازات تبهکار شود. با این حال، برای اینکه این اتفاق بیافتد، قربانی نیاز به اثبات وقوع آزار و اذیت دارد. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم تمام مکالمات و پیام‌ها را ذخیره کنید تا بتوانید به‌عنوان مدرک علیه تبهکار سایبری از آن‌ها استفاده کنید.
در بعضی موارد، هنگامی‌که قربانی صریحاً هشدار می‌دهد که از راه‌های قانونی علیه سوءاستفادههای اینترنتی مبارزه خواهد کرد، تبهکار سایبری، ترسیده و آزار و اذیت را متوقف خواهد کرد.
11. گزارش تجاوزگر
اغلب قربانیان اعتقاد دارند که نمی‌توان به تبهکارانی که آن‌ها را مورد آزار و اذیت قرار داده‌اند ضربه زد و محکومشان کرد. این موجب احساس یأس، ناامیدی و بی‌نظمی می‌شود که در نتیجه آن، قدرت و اعتماد به نفس تبهکار بالاتر رفته و بیشتر می‌شود.
اما نوعی مجازات و اصلاح ممکن است. با این حال، برای اینکه این اتفاق بیافتد، نوجوان باید با آنچه که برایش در حال اتفاق افتادن است روبرو شده و با مبارزه و تلاش آن‌ها از سر بگذراند.
در اینجا تنها چند مرجع مهم و مفید قانونی برای شما یا فرزند شما وجود دارد که می‌تواند به منظور گزارش رفتار تبهکار مورد استفاده قرار گیرد:
ناظم و مدیر مدرسه یا رئیس دانشکده. البته اگر مطمئن هستید که تبهکار سایبری یک دانش‌آموز یا دانشجو در مراکز آموزشی مربوطه است.
برای پیدا کردن شماره تلفن یا IP تبهکاران سایبری که کاربران را از طریق تلفن یا سایر برنامه‌های پیام‌رسانی آزار می‌دهند، با ارائه‌دهنده SMS و اپراتور تلفن همراه خود تماس بگیرید.
فیس‌بوک خط مشی خود را برای مقابله با این تهدید دارد، پس تماس بگیرید و چنین رفتاری را گزارش دهید.
اگر تهدید و خشونت فیزیکی در کار باشد، باید به پلیس اطلاع دهید تا توجه آن‌ها نیز به موضوع جلب شده و از راه قانونی دخالت نمایند.
به‌عنوان یک نوجوان، مهم است بدانید که می‌توانید برای حل این مشکل درخواست کمک کنید. والدین نیز در کمک به فرزند خود باید احساس مسئولیت نموده و تمام تلاش خود را به کار ببندند و د راه مقابله با سوءاستفادههای اینترنتی به فرزند نوجوان خودشان یاری برسانند.
