دلالان داده: از جمع‌آوری تا فروش داده‌های کاربران
رسوایی اخیر شرکت فیس‌بوک و کمبریج آنالیتیکا زوایای دنیای دلالان داده یا کارگزاران داده و داده‌کاوی را روشن‌تر کرد. همچنان که شما به خرید، وب‌گردی، پاسخ دادن به آزمون‌های مختلف، عضویت در مجله‌ها یا تعامل در شبکه‌های اجتماعی مشغول هستید، دلالان داده هم در پس‌زمینه دسکتاپ شما را تحت نظر داشته و به صورت مخفیانه اطلاعات را جمع‌آوری می‌کنند. از دیدگاه دلالان داده، شما یک کالا محسوب می‌شوید. آنها داده‌های شما را بسته‌بندی کرده و می‌فروشند.
از آنجایی که اقدام‌های این افراد در تاریکی و ابهام و به صورت مخفیانه انجام می‌شود ممکن است از وجودشان اطلاع نداشته باشید و چنین سؤال‌هایی در ذهن شما شکل گرفته باشد: دلال داده کیست؟ چه داده‌هایی را جمع‌آوری کرده و چگونه به این داده‌ها دستیابی پیدا می‌کنند؟ خطر این شرایط چیست و چه کاری از شما ساخته است؟
شما بسته بندی شده و فروخته می‌شوید!!
دلالان داده چه کسانی هستند؟
بر اساس اعلام کمیسیون تجارت فدرال (FTC) آمریکا دلالان یا کارگزاران داده، سازمان‌هایی هستند که اطلاعات مصرف‌کنندگان را جمع‌آوری، تحلیل و بسته‌بندی کرده و در نهایت نیز آنها را می‌فروشند. مؤسسه‌های دولتی، کسب‌وکارها، سایر دلالان داده، سازمان‌ها و افراد مختلف اطلاعات شما را خریداری می‌کنند تا از این طریق محصولاتشان را بازاریابی کرده، هویت‌های جعلی ایجاد کرده یا با آنها کلاهبرداری کنند. صنعت کارگزاری داده بر اساس نوع محصولاتی که فروخته می‌شود به سه گروه کلی زیر تقسیم‌بندی می‌شود:
- محصولات بازاریابی
- محصولات کاهش مخاطره
- محصولات مربوط به جستجوهای افراد.
1. محصولات بازاریابی:
2و3. محصولات کاهش مخاطره و جستجوهای افراد:
دلالان داده چگونه اطلاعات شما را جمع‌آوری می‌کنند؟
اطلاعات شخصی شما از طریق منابع مختلفی مثل منابع تجاری، دولتی و سایر منابعی که در دسترس عموم قرار دارند، جمع‌آوری می‌شوند. از جمله اینها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارت‌های گارانتی آنلاین یا آفلاین، اطلاعات درج شده در شرط‌بندی‌ها، مسابقه‌ها، آزمون‌ها، نظرسنجی‌ها و کارت‌های مخصوص مشتریان وفادار
- خزش‌گرهای وب (برنامه‌هایی که محتوا را از سراسر اینترنت جمع‌آوری کرده و آن را به سرور دلالان داده ارسال می‌کنند.)
- اطلاعات سرشماری و آماری، پرونده‌های مربوط به وسایل نقلیه، اطلاعات ثبت شده برای گواهینامه رانندگی، فهرست‌های شماره تلفن، اطلاعات ثبت شده برای رأی دهندگان، پرونده‌های دادگاه، اظهارنامه‌های مالیاتی و اطلاعات ثبت شده برای املاک و مستغلات، اطلاعات ثبت شده برای وام و بدهی، پرونده‌های دادگاه، اطلاعات ثبت شده برای مالکان املاک، پرونده‌های مربوط به مرگ، طلاق، ازدواج، تولد، پرونده‌های ثبت شده برای گواهینامه‌های حرفه‌ای، اطلاعات ثبت شده برای سفرهای تفریحی و غیره.
- شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک، لینکداین، واتساپ و غیره.
دلالان داده چه اطلاعاتی را جمع‌آوری می‌کنند؟
دلالان داده درباره این که شما چه شخصی هستید و روزانه چه تعاملاتی دارید، اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند. «فرض کنید همان‌طور که دوستان خودتان را می‌شناسید، می‌توانستید مشتریان خودتان را نیز بشناسید. در جریان خواسته‌ها و آرزوهای آنها، آنچه خریده‌اند و بعداً خواهند خرید، قرار داشتید». این نقل قول از صفحه Epsilon مشخص می‌کند که این شرکت‌ها می‌خواهند همه چیز را درباره شما بدانند. به عنوان مثال Epsilon و Experian این اطلاعات را درباره شما جمع‌آوری می‌کنند:
- رویدادهای مهم زندگی، مثل پدر یا مادر شدن، خانه‌دار شدن، جابه‌جایی منزل و غیره
- اطلاعات جمعیت‌شناسی مشتریان مثل سن، جنسیت، وضعیت تأهل، فرزندان و درآمد
- داده‌های رفتاری و نگرشی مثل علایق، عادت‌ها و سلایق در انتخاب برند.
- اطلاعات مربوط به خودروها، ماشین‌هایی که مشتریان در گاراژ منزل دارند و احتمال خرید خودرو توسط یک فرد
- خصوصیات افراد و استفاده از فناوری، استفاده از دستگاه‌های جدید و حتی پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی
- بیماری‌ها، آلرژی‌ها، آرتروز، دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های تنفسی و کلسترول بالا.
بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده، یک پروفایل دقیق و کامل از زندگی شما تشکیل می‌شود. دلالان داده این موارد را تحلیل می‌کنند تا علایق شما را مشخص کنند، از جمله علایق و سلایقی که احتمالاً حساس هستند. در این حالت ممکن است با افراد دیگری در گروه‌های مختلف قرار داده شوید مثلاً «علاقه‌مندان به فعالیت در فصل زمستان»، «صاحبان سگ»، «مبتلا به دیابت»، «احتمال ابتلا به کلسترول»، «کسانی که به زودی پدر یا مادر می‌شوند» و غیره. بنابراین حجم خیره‌کننده‌ای از اطلاعات جمع‌آوری شده است. دلالان داده برای هر شهروند آمریکایی تقریباً 300 هزار قطعه اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده‌اند.
خطرات و پیامدهای این موضوع چیست؟
ذخیره کردن اطلاعات کامل و دقیق مشتریان، پیامدهایی را به همراه دارد. اطلاعات مشتریان ارزش زیادی برای سارقان هویت و سایر هکرهای خرابکار دارند. شرکت‌های LexisNexus و ChoicePoint قربانی حملات مهندسی اجتماعی بوده‌اند که داده‌های هزاران مشتری را افشا کرد. Axicom و Epsilon هر دو رخنه‌های داده‌ای مهم و قابل توجهی را تجربه کردند. در سال 2015 نشت داده Experian بر 15 میلیون مشتری T-Mobile تأثیر گذاشت. نشت داده سال 2017 Equifax بر 145 میلیون مشتری تأثیر گذاشت.
آنچه شما میتوانید انجام دهید
پیشگیرانه عمل کنید. برخی از سازمان‌های کارگزاری داده، یک فرم «امتناع» دارند. شاید این فرایند کمی متناقض به نظر برسد زیرا در این فرم‌ها از شما خواسته می‌شود که اطلاعات شخصی مثل نام، آدرس پستی و احتمالاً یک ایمیل آدرس را وارد کنید اما قطعاً ارزش تلاش کردن را دارد. طبق اطلاعات FTC ظاهراً مشخص شده که کارگزاران داده از این اطلاعات فقط جهت بررسی و تأیید هویت برای انجام فرایند خروج کاربر از لیست‌های اطلاعاتی استفاده می‌کنند.
همچنین ممکن است نیاز باشد برای مدل‌های مختلف یک نام، درخواست خروج ثبت شود. به عنوان مثال ممکن است فردی با نام Jonathan Doe نیاز داشته باشد که یک فرم امتناع برای John Doe هم پر کند. ممکن است پر کردن این فرم‌ها و ثبت آنها منجر به حذف کامل اطلاعات شما نشود. در فرم امتناع Axicom نوشته شده که: «اطلاعات ارایه شده در این فرم فقط برای حذف اطلاعات شما از محصولات بازاریابی Axicom مورد استفاده قرار می‌گیرد». لیست جامعی از کارگزاران داده و لینک فرم امتناع آنها را میتوانید در وب سایت‌های Privacy Rights Clearinghouse و Stop Data Mining Me پیدا کنید.
دانستن این که کارگزاران داده چگونه درباره شما اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند به شما کمک می‌کند تا تصمیمهایی آگاهانه بگیرید. این واقعیت که شرکت کمبریج آنالیتیکا از برنامه کاربردی تست شخصیت خودش به نام “This Is Your Digital Life” جهت استخراج داده‌های میلیون‌ها کاربر فیس‌بوک استفاده کرده باید باعث شود که شما هم درباره شرکت در چنین تست‌هایی تجدید نظر کنید.
